Yeni TTK hükümlerine göre yabancı gerçek kişiler veya yabancı menşeili şirketler, kanunda belirlenen şartları yerine getirdiği takdirde Türkiye’de şirket kurabilir veya şube açabilirler. 17.6.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa göre; uluslararası anlaşmalar ve özel kanun hükümleri uyarınca bir sebep söz konusu olmadıkça; yabancı yatırımcılar Türk yatırımcılarla eşit muamele ilkesiyle Türkiye’de doğrudan yatırım yapabilirler.
Eski kanuna göre yabancıların ticari faaliyette bulunması için alınması gereken ön izinler kanunda yapılan yeni düzenlemelere göre yabancı yatırımcının yerli yatırımcıyla eşit muamele ilkesine dayanarak ortadan kalkmış ve yabancılarında şirket kuruluş işlemleri kolaylaşmıştır. Yerli şirketlerde Dış Ticaret ve Ekonomi Bakanlığı’na bilgi verilmesine gerek duyulmazken yabancı şirketlerde böyle bir fark vardır. Şirketin ilan ve tescil işlemlerinin yapılması ve şirketin kurulmasıyla birlikte gerekli belgelerle birlikte 30 gün içinde Ticaret Bakanlığına müracaat edilmesi gerekmektedir. Yabancı sermaye faaliyetinin izne tabii olduğu sektörlerde ise, kurulan şirketin faaliyet göstereceği sektöre göre, Savunma Bakanlığı, Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Bakanlığı’nın da izninin alınması gerekmektedir.
- Yabancı ülkelerdeki şirketler, Türkiye’de faaliyetlerini sürdürmek için Türkiye şubesini açabilirler.
- Türkiye’de açılan şube, ana şirketin yaptığı tüm faaliyetleri Türkiye’de yapabilirler. Büyük tesisler kurabilirler, Gayrimenkul edinebilirler.
Vergileri ödenmiş olmak kaydıyla kazançlarını yurtdışına transfer edebilirler.
Merkezi Yurtdışında olan şirketlerin Türkiye'de şube, irtibat bürosu, acente vb. açabilmeleri için Ana Şirketin de kuruluş için bazı evrakları temin etmeleri gerekmektedir. Ayrıca ilk şubenin haricinde açılacak 2. ve sonraki şube açılışları Yerli İşletme Şubeleri ile aynı işlemlere tabidir.
Kayıt işlemlerinde potansiyel vergi numarası Mersis sistemi üzerinden otomatik olarak oluşturulmaktadır. Bu doğrultuda; Müracaat evrakları arasına Potansiyel Vergi numarasını gösteren Mersis ekran çıktısının veya İnternet vergi dairesinden potansiyel vergi numarasını gösteren ekran çıktısının ibraz edilmesi gerekmektedir.
MERSİS ÜZERİNDEN BAŞVURU YAPILDIKTAN SONRA AŞAĞIDAKİ BELGELER VE MERSİS TALEP NUMAMARANIZ İLE HİZMET BİRİMLERİMİZDEN BİRİNE (KADIKÖY-PERPA VE GİYİMKENT) BAŞVURU YAPILMASI GEREKMEKTEDİR.
1- Dilekçe (Şube imza yetkilisi tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmeli, Şubenin bağlı
olacağı vergi dairesi belirtilmeli, ekindeki evrak dökümünü içermelidir.) Dilekçede şubenin ünvanı, sermayesi, merkezi, açılış tarihi ve bu
tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi
durumunda sorumluluğun taahhütnameyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu yazılmalıdır.
2- Kuruluş Bildirim Formu ( 4 nüsha )
3- Oda Kayıt Beyannamesi (Yetkililerce imzalanmalı, yetkililerin resimleri bulunmalıdır.)
4- Merkez işletmenin güncel sicil kayıtlarını içeren belgenin ve şirketlerde şirket sözleşmesinin onaylı örneği ile Türkçe çevirisi (Bu belgenin,
şirketin tabi bulunduğu ülkedeki noterler tarafından ve o ülkedeki Türk Konsolosluğunda veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki
Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile Müdürlüğe verilmesi
zorunludur.)
5- Merkezin yetkili organının şube açma ve şubeye Türkiye’ de yerleşik tam yetkili temsilci atanmasına ilişkin kararı. ( 4 nüsha ) (Bu kararın,
şirketin tabi bulunduğu ülkedeki noterler tarafından ve o ülkedeki Türk Konsolosluğunda veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki
Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi ve noter onaylı Türkçe çevirisi ile Müdürlüğe verilmesi
zorunludur.)
6- Şube açacak merkezin unvanı, türü, işletme konusu, sermayesinin türü ve tutarı, kuruluş tarihi, sicil numarası, tabi olduğu hukuk, Avrupa
Birliği üyesi olup olmadığı, internet sitesi, şubenin unvanı ve şubeye ayrılmış sermaye tutarı, şubeyi mahkemeler dahil, özel kuruluşlar ve
kamu kuruluşları nezdinde tam yetkili olarak temsil edecek kişi veya kişilerin adı, soyadı ve Kimlik numarası, yerleşim yeri, şubenin adresini
içeren merkezin yetkilileri tarafından imzalanmış beyannamenin apostil onaylı tercümesi noter tasdikli (3 nüsha)
7- Şube açma kararında Türkiye deki şubeyi mahkemeler dahil özel kuruluşlar ve kamu kurum ve kuruluşları nezdinde tam yetkili olarak
temsil edecek kişi veya kişiler ile bunlara verilen yetki belirtilmemiş ise bu konulara ilişkin düzenlenen vekaletnamenin aslı ve Türkçe
çevirisi( 4 nüsha ) (Bu belgenin yurtdışında düzenlenmesi halinde, şirketin tabi bulunduğu ülkedeki noterler tarafından ve o ülkedeki Türk
Konsolosluğunda veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik ettirilmesi ve
noter onaylı Türkçe çevirisi ile Müdürlüğe verilmesi zorunludur.)
8- Şubeyi temsil edecek kişi veya kişilerin şube ünvanı altında noter onaylı imza beyannamesi (2 nüsha)
9- Yabancı uyruklu müdürün onaylı pasaport sureti ve Türkiye'de ikamet ediyor ise onaylı ikamet tezkeresi (Yerleşim yeri Türkiye’de bulunan en
az 1 müdür atanmalıdır.)
10-Ticari işletmenin merkezinin bulunduğu kaynak ülke hukukunun, şube açacak işletme için tescilde aradığı şartların yerine getirildiğini ve
şubenin tescili için ibrazı gerekli olan belgeleri gösteren yetkili makamdan alınmış yazı ve (apostil onaylı tercümesi noter tasdikli)
** 6.madde de belirtilen beyannamenin aslında, Ticaret Sicil Yönetmeliği 122/a da yer alan Ticari işletmenin merkezinin bulunduğu kaynak ülke hukukunun, şube açacak işletme için tescilde aradığı şartların yerine getirildiğinin ve şubenin tescili için ibrazı gerekli olan belgelerin belirtilmesi halinde ayrıca yetkili makamdan alınmış yazı aranmayacaktır.
11-Kaynak ülkede şubenin tescili için ibrazı gerekli tüm belgeler
12-Açılması Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şubeler için bu izin veya uygun görüş yazısı
ÖNEMLİ NOT: Yabancı firmaların Türkiye’ de açılacak ilk şubelerinin ünvanı
“Merkez ünvanı + merkezin bulunduğu ülke + İstanbul Merkez Şubesi “ şeklinde belirlenmelidir.
Örnek: X Company GMBH Merkezi Almanya İstanbul Merkez Şubesi
Merkez şubenin açılışından sonra açılan diğer şube ünvanlarında “Merkez” kelimesine yer verilmeyecektir.
MERKEZ ŞİRKET TARAFINDAN SAĞLANMASI GEREKEN BELGELER (Şubeler İçin)
1- Şube Açma Beyannamesi
2- Ana şirketin vergi levhası
3- Ana şirketin güncel sicil kayıtları ve şirket ana sözleşmesi
4- Ana şirketin şube açma kararı
5- Şube Müdürüne Vekaletname
Not : Türkiye'de yatırım yapmadan önce şube mi, İrtibat bürosu mu yoksa acente mi açılacağı konusunda işlemlere başlanılmadan önce karar verilmelidir. İrtibat büroları yapıları gereği ticari faaliyette bulunamazlar. Dolayısıyla Ticari faaliyet yapılacaksa buna göre karar verilmeli ve işlemlere başlanılmalıdır. Türkiy'de faaliyette bulunacak irtibat büroları içinde Teşvik Uygulma ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nden izin alınması gereklidir.